🖋 του Παρατηρητή
Η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι απλώς μια δυσάρεστη καθημερινότητα για τους κατοίκους της Δυτικής Αττικής και ειδικότερα της περιοχής των Άνω Λιοσίων. Όλο και περισσότερες επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι η μακροχρόνια έκθεση σε τοξικούς ρύπους, όπως εκείνους που εκπέμπονται από τη χωματερή της Φυλής, μπορεί να πυροδοτήσει σοβαρές μεταλλάξεις στο DNA των κυττάρων των πνευμόνων, οδηγώντας σε καρκινογένεση ακόμη και σε ανθρώπους που δεν έχουν καπνίσει ποτέ στη ζωή τους.
Πρόσφατη διεθνής έρευνα, μελετώντας χιλιάδες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα σε άτομα χωρίς ιστορικό καπνίσματος, επιβεβαιώνει κάτι που στην περιοχή μας αποτελεί πλέον βιωμένη εμπειρία: ότι οι λεπτοί σωματιδιακοί ρύποι, σαν αυτούς που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα γύρω από τον ΧΥΤΑ, συνδέονται άμεσα με γενετικές αλλοιώσεις σε κρίσιμα γονίδια όπως το TP53. Αυτές οι αλλοιώσεις είναι παρόμοιες με εκείνες που προκαλεί το κάπνισμα και μπορούν να οδηγήσουν σε μορφές καρκίνου του πνεύμονα, κυρίως αδενοκαρκινώματα.
Στη Δυτική Αττική, το πρόβλημα δεν είναι νέο. Η χωματερή της Φυλής αποτελεί διαχρονικά μια πηγή έκλυσης τοξικών αερίων, μικροσωματιδίων και επικίνδυνων ρύπων, οι οποίοι εγκλωβίζονται στην ατμόσφαιρα των Άνω Λιοσίων, του Ζεφυρίου, της Φυλής και άλλων περιοχών. Οι μετρήσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης καταγράφουν συχνά υπερβάσεις των ορίων ασφαλείας, ειδικά σε περιόδους θερμοκρασιακής αναστροφής ή κατά τις φωτιές και τις καύσεις αποβλήτων.
Ειδικοί προειδοποιούν ότι η συνεχής έκθεση σε τέτοιου είδους ρύπους, ειδικά από νεαρή ηλικία, μπορεί να επιφέρει πρόωρη φθορά στο DNA των πνευμόνων, να μειώσει το μήκος των τελομερών – τα προστατευτικά «καπάκια» των χρωμοσωμάτων – και να επιταχύνει τη διαδικασία ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων.
Το τραγικό είναι ότι οι κάτοικοι αυτών των περιοχών, πέρα από την περιβαλλοντική επιβάρυνση, έχουν συχνά μειωμένη πρόσβαση σε δημόσιες δομές υγείας για έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη. Ενώ οι διεθνείς μελέτες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ρύπανσης, η τοπική κοινωνία παραμένει εκτεθειμένη και σε μεγάλο βαθμό αβοήθητη.
Η περίπτωση των Άνω Λιοσίων αποδεικνύει με τον πιο σκληρό τρόπο ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι απλώς θέμα ποιότητας ζωής ή αισθητικής υποβάθμισης. Είναι ζήτημα δημόσιας υγείας, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Και όσο οι αρμόδιοι φορείς δεν λαμβάνουν ουσιαστικά μέτρα για τη σταδιακή απομάκρυνση της χωματερής και τη συνολική αποκατάσταση του περιβάλλοντος, τόσο οι σιωπηλοί κίνδυνοι θα συνεχίζουν να θερίζουν ζωές.